W dniu 24 kwietnia 2025 roku Sejm przyjął pierwszą tzw. ustawę deregulacją. Projekt ten został zgłoszony przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) i stanowi pierwszy pakiet deregulacyjny w ramach upraszczania przepisów dotyczących polskich przedsiębiorców. Przy tworzeniu projektu MRiT współpracowało z inicjatywą społeczną „SprawdzaMy”, kierowaną przez Rafała Brzoskę.
Wprowadzone w ramach ustawy deregulacyjnej zmiany sprzyjające przedsiębiorcom można podzielić na trzy kluczowe obszary: (i) zasady kontroli w przedsiębiorstwach, (ii) szybsze i prostsze postępowania administracyjne, (iii) jasne i przyjazne prawo gospodarcze.
W ramach zmiany zasad kontroli przedsiębiorstw wprowadzony zostanie obowiązek doręczenia przedsiębiorcy wstępnej listy informacji i dokumentów przed wszczęciem kontroli, a także skrócenie czasu jej trwania względem mikroprzedsiębiorców z 12 do 6 dni. Ponadto ustawa deregulacyjna przewiduje możliwość wniesienia sprzeciwu wobec prowadzonych czynności kontrolnych, a częstotliwość przeprowadzania kontroli ma być dostosowywana do zidentyfikowanego stopnia ryzyka związanego z działalnością danego przedsiębiorcy.
Jeśli chodzi o przyspieszenie i uproszczenie postępowania administracyjnego, wprowadzono m.in. decyzję hybrydową (załączniki zostaną wydane w formie elektronicznej, zaś sama decyzja w papierowej) oraz elektronizacją postępowań przed Krajową Izbą Odwoławczą, co pozwoli na przeprowadzanie rozpraw w trybie zdalnym. Ustawa przewiduje również odejście od zasady dwuinstancyjności na rzecz jednoinstancyjności w kilku postępowaniach administracyjnych.
Postulat przyjaznego prawa gospodarczego realizować się ma w zmodyfikowanych zasadach tworzenia prawa. Projekty ustaw nakładające obowiązki na przedsiębiorców otrzymają 6-miesięczne vacatio legis. Zastosowanie znajdzie także zasada równoważenia obowiązków administracyjnych („one in, one out”), zgodnie z którą wprowadzanie nowej regulacji z danej dziedziny prawa, powinno wiązać się z jednoczesną eliminacją innej, istniejącej regulacji.
Poza trzema kluczowymi obszarami zmian, opisanymi powyżej, na uwagę zasługuje również wprowadzenie możliwości zawierania umowy leasingu w formie dokumentowej (obecnie konieczna jest forma pisemna) oraz uwzględnienie w definicji rzemieślnika podmiotu działającego w formie spółki kapitałowej.
Podczas prac nad projektem MRiT Sejmu wprowadził poprawki które przewidują:
- pełne dofinansowanie z budżetu państwa kosztów szkolenia uczniów szkół zawodowych przez rzemieślników – w ramach tzw. kształcenia dualnego;
- zwolnienie Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorstw z wnoszenia opłat sądowych podczas postępowań sądowych, w których występuje w imieniu przedsiębiorców;
- przepisanie klubów sportowych z rejestrów prowadzonych przez starostów do Krajowego Rejestru Sądowego.
Obecnie ustawa deregulacyjna została przekazana do Senatu celem dalszych prac.
Współautorką artykułu jest Emilia Jankiewicz – Junior Associate w Kancelarii RKKW
