W dniu 17 marca 2017 r. zacznie obowiązywać ustawa o zmianie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, której wejście w życie doprowadzi do uchylenia obowiązku tzw. małego wezwania.
„Małe wezwania”, uregulowane obecnie w art. 72 ustawy o ofercie, dotyczą nabywania w krótkim odstępie czasu znacznych pakietów akcji. Zgodnie z dotychczasową regulacją inwestor, który zamierza nabyć w okresie krótszym niż 60 dni pakiet akcji powyżej 10% głosów na WZA może dokonać tego jedynie w formie wezwania do sprzedaży akcji. W przypadku akcjonariusza posiadającego powyżej 33% obowiązek ten dotyczy zamiaru nabycia 5% w okresie 12 miesięcy. W obecnym stanie prawnym nie jest możliwe, aby zbywca w ramach jednej bezpośredniej transakcji sprzedał nabywcy pakiet akcji reprezentujących odpowiednio ponad 5% lub 10% głosów. W drodze „małego wezwania” nie można natomiast przekroczyć poziomu 33% albo 66% głosów, gdyż z tymi progami związane są obecnie osobne rodzaje wezwań.
W ramach uzasadnienia do projektowanych zmian wskazano, iż obowiązek „małych wezwań” został wprowadzony w okolicznościach odbiegających od realiów, w jakich obecnie funkcjonuje rynek kapitałowy w Polsce. W zamierzeniu ustawodawcy miał on zapobiegać skupowaniu akcji spółek notowanych na rynku regulowanym w krótkim okresie czasu, wskutek czego dochodziło do zachwiania długookresowej równowagi popytowo-podażowej, i w rezultacie do kształtowania się kursu notowanych akcji na nienaturalnych poziomach. Dodać należy, że z reguły po gwałtownej i krótkookresowej zwyżce kursu akcji, następowało jego załamanie. Obowiązek „małych wezwań wprowadzono zatem przede wszystkim w celu przeciwdziałania drastycznym zmianom kursu notowanych akcji. Skutkiem omawianej regulacji było jednak stosowanie alternatywnych rozwiązań (niepowodujących obowiązku „małego wezwania”) polegających albo na nabywaniu akcji w okresie przekraczającym 60 dni, albo na pośredniej sprzedaży akcji spółki publicznej poprzez sprzedaż spółki będącej jej akcjonariuszem.
W ocenie autorów projektu nowelizacji ograniczenia spowodowane utrzymywaniem obowiązku „małego wezwania” nie przystają do obecnej sytuacji rynkowej. Ich zdaniem pozostałe regulacje odnoszące się do funkcjonowania na rynku regulowanym w wystarczającym stopniu ograniczają możliwość przejęcia kontroli nad spółkami publicznymi, a także zapewniają transparentność takich zachowań względem pozostałych uczestników rynku regulowanego. Autorzy projektu nowej ustawy zauważają, że uchylenie obowiązku, o którym mowa w art. 72 ustawy o ofercie przyczyni się do stworzenia bardziej efektywnego i konkurencyjnego rynku przejęć w Polsce, a w konsekwencji zwiększy atrakcyjność tak samej giełdy jak i spółek na niej notowanych.
Opinie autorów względem omawianych zmian podziela także Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, choć wskazuje, że zakres zmian, które mogłyby wspomóc efektywność rynku kapitałowego jest szerszy i nie dotyczy tylko obowiązku „małych wezwań”. W ocenie UKNF zasadne byłoby również m.in. zastąpienie zasady wezwań uprzednich zasadą wezwań następczych, określenie nowego progu przejęcia kontroli nad spółką publiczną, zmiana wymogów odnoszących się do zabezpieczenia realizacji wezwania oraz wprowadzenie dobrowolnego wezwania, ogłaszanego przez podmiot zamierzający nabyć znaczny pakiet akcji spółki publicznej.
Autorem niniejszego wpisu jest adwokat Agnieszka Mikołajska.
