W ostatnim czasie Ministerstwo Finansów poinformowało o pracach zmierzających do implementacji dyrektywy Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12.07.2016 r. ustanawiającej przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego (Dyrektywa ATAD). Celem przyjęcia tego aktu przez ustawodawcę unijnego było ograniczenie zjawiska optymalizacji podatkowej opartego na transferze zysków do państw o bardziej korzystnym dla podatnika systemie podatkowym, niż tym w kraju jego rezydencji podatkowej. W rezultacie, jak przewiduje preambuła Dyrektywy ATAD, ma to służyć zapewnieniu temu, aby podatki były płacone w kraju, w którym są generowane zyski.
W chwili obecnej, choć Ministerstwo Finansów jeszcze nie przedstawiło projektu ustawy podatku od wyprowadzki, w oparciu o który ma dojść do nowelizacji ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, to w ostatnich dniach przekazywane są do informacji publicznej wstępne założenia kształtu nadchodzącej daniny.
W swych założeniach exit tax ma oznaczać wprowadzenie do polskiego prawa instytucji opodatkowania niezrealizowanych zysków kapitałowych, w związku z przeniesieniem przez podatnika aktywów jego przedsiębiorstwa, stałego zakładu lub rezydencji podatkowej do innego państwa. Poprzez „niezrealizowane zyski kapitałowe” należy rozumieć utratę przez państwo, w którym podatnik miał swoją dotychczasową siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, prawa do opodatkowania dochodu powstałego przed zmiana jurysdykcji podatkowej przez podatnika. Stawka podatku dla podatników CIT ma wynosić 19% i będą nią opodatkowane powyżej określone dochody od kwoty przekraczającej 2 mln zł.
Podatek ma objąć także osoby fizyczne i w tym zakresie podatek od wyprowadzki ma obejmować osoby, które zamieszkują kraj od co najmniej 5 lat, przy czym w tym wypadku podatek objąłby nie tylko dochody związane z działalnością gospodarczą, ale także aktywa, w szczególności posiadane papiery wartościowe i inne instrumenty finansowe. Stawka podatku dla podatników PIT wynosić ma 3% od kwoty przekraczającej 2 mln zł, a w przypadku gdy zachodzi wyłącznie możliwość oszacowania ich wartości, ma wynosić 19%. Nadmienić trzeba, że exit tax od osób fizycznych, choć nie jest przewidywany w Dyrektywie ATAD, został już wprowadzony w innych państwach Unii Europejskiej (m. in. w Danii, Portugalii czy Finlandii), choć jest tam przedmiotem kontrowersji (pojawiają się zarzuty o niezgodność z prawem unijnym).
Zgodnie z art. 11 Dyrektywy ATAD, jej transpozycja do prawa krajowego państw członkowskich winna nastąpić najpóźniej z końcem 2019 roku, niemniej jednak przepisy w tym zakresie już obowiązują w wielu krajach Unii. Niewykluczone, iż polskie przepisy wejdą w życie już z dniem 1.1.2019 r.
