Nowelizacja ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wprowadziła istotne zmiany – nastąpiło podwyższenie opłat, w niektórych przypadkach nawet dwukrotnie w stosunku do wcześniej obowiązujących przepisów. Znamienne jest także znaczne podwyższenie progu opłaty maksymalnej w przypadku spraw o prawa majątkowe z 100 000 zł do 200 000 zł. Nowelizacja wchodzi w życie już 21.08.2019 r. – wszystkie pisma składane od tej daty (nawet w obecnie trwających postępowaniach) powinny być opłacane zgodnie z nowymi przepisami. Poniżej przedstawiam wykaz najważniejszych zmian w wysokości opłat sądowych.
Zmiany dotyczą wysokości opłat w sprawach o prawa majątkowe, które przed nowelizacją wynosiły 5 % wartości przedmiotu sporu, a obecnie w zależności od wartości przedmiotu sporu wynoszą:
- do 500 zł – opłata wynosi 30 zł;
- ponad 500 zł do 1 500 zł – opłata wynosi 100 zł;
- ponad 1 500 zł do 4 000 zł – opłata wynosi 200 zł;
- ponad 4 000 zł do 7 500 zł – opłata wynosi 400 zł;
- ponad 7 500 zł do 10 000 zł – opłata wynosi 500 zł;
- ponad 10 000 zł do 15 000 zł – opłata wynosi 750 zł;
- ponad 15 000 zł do 20 000 zł – opłata wynosi 1 000 zł.
Na mocy nowych przepisów opłatę stosunkową wynoszącą 5% wartości przedmiotu sporu pobiera się, gdy wartość przedmiotu sporu przekracza 20 000 zł – opłata ta nie może jednak wynosić więcej niż 200 000 zł – przed nowelizacją jej maksymalna wysokość wynosiła 100 000 zł.
Istotnemu podwyższeniu ulegną opłaty stałe w niektórych rodzajach spraw, jak w szczególności w sprawach dotyczących spółek, w tym o rozwiązanie spółki, wyłączenie wspólnika lub ustalenie nieistnienia, stwierdzenie nieważności lub uchylenie uchwał walnego zgromadzenia. W tych sprawach opłata od pozwu wzrośnie z 2.000 zł do 5.000 zł
Dotychczasowe opłaty w kwotach 40 zł (np. za wniosek o wszczęcie postępowania nieprocesowego, apelację, zażalenie), 50 zł (za wniosek o wykreślenie z rejestru zastawów) oraz 60 zł (wnioski do sądu wieczystoksięgowego) zostaną zastąpione opłatą w wysokości 100 zł. Ta sama zmiana dotyczy wniosków w sprawach z zakresu prawa spadkowego.
Zostanie wprowadzona nowa opłata od wniosku o uzasadnienie orzeczenia wynosząca 100 zł. Dotyczy ona zarówno wyroków, jak i wszystkich postanowień oraz zarządzeń, których uzasadnienie jest sporządzane na wniosek. Opłata ta jest zaliczana następnie na poczet opłaty od środka zaskarżenia.
Opłacie w kwocie 100 zł zacznie podlegać również wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka, biegłego lub strony, jeżeli wniosek zostanie złożony po zatwierdzeniu planu rozprawy. W przypadku zarządzenia przymusowego sprowadzenia świadka sąd dodatkowo pobierze opłatę w kwocie 200 zł.
Ujednolicono opłaty od wniosku o udzielenie, zmianę lub uchylenie zabezpieczenia roszczenia – jest to obecnie opłata stała w wysokości 100 zł. Natomiast od wniosku o udzielenie zabezpieczenia roszczenia pieniężnego złożonego przed wniesieniem pisma wszczynającego postepowanie należna będzie czwarta część opłaty należnej od pozwu o to roszczenie.
Nastąpi też obostrzenie przesłanek uprawniających do zwolnienia od kosztów sądowych w przypadku spółek. Nie wystarczy już wykazanie braku dostatecznych środków na uiszczenie opłat. Zgodnie z nowym art. 103 ust. 2 ustawy, „spółka handlowa powinna wykazać także, że jej wspólnicy albo akcjonariusze nie mają dostatecznych środków na zwiększenie majątku spółki lub udzielenie spółce pożyczki”.
Zmianie ulegną także wysokości opłat kancelaryjnych:
- Opłata 6 zł za każdą rozpoczętą stronę wydanego dokumentu w przypadku poświadczonych odpisów orzeczeń zostanie zastąpiona opłatą w wysokości 20 zł za każde rozpoczęte 10 stron wydanego dokumentu.
- Za wydanie kopii dokumentu znajdującego się w aktach sprawy zapłacimy 20 zł za każde rozpoczęte 20 stron wydanej kopii – przed nowelizacją opłata ta wynosiła 1 zł za każdą rozpoczętą stronę dokumentu.
