W dniu 21 grudnia 2020 r. weszły w życie istotne zmiany ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. 2019 poz. 2460) (dalej jako: „Prawo telekomunikacyjne”). Wprowadzone rozwiązania wiążą się z nowymi obowiązkami operatorów polegającymi m.in. na konieczności zachowania ciągłości świadczenia usługi dostępu do sieci internetowej w przypadku zmiany dostawcy usługi, jak również z obowiązkami informacyjnymi. Jednocześnie uprawnienia klientów przedsiębiorstw telekomunikacyjnych zostały odpowiednio zwiększone w toku zmian.
Podstawę prawną dla zmian stanowi art. 14 ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. 2020 poz. 875) (dalej jako: „Tarcza 3.0”). Zobowiązanie przedsiębiorstw telekomunikacyjnych do dostosowania swych usług do wymogów skonkretyzowanych w Tarczy 3.0 oznacza, że z dniem 21 grudnia nastąpiły zmiany w relacji między operatorem, a abonentem.
Powiązanie zmian w prawie z wdrożeniem unijnej dyrektywy
Wejście w życie nowelizacji Prawa Telekomunikacyjnego stanowi pierwszy etap wdrożenia w Polsce Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 z dnia 11 grudnia 2018 r. ustanawiającą Europejski Kodeks Łączności Elektronicznej (dalej jako: „EKŁE”). Państwa członkowskie miały czas do 21 grudnia 2020 r. na dostosowanie przepisów krajowych do wymogów określonych EKŁE. Na marginesie warto wskazać, że kolejnym etapem implementacji unijnej dyrektywy są prace nad nową ustawą – Prawo komunikacji elektronicznej celem zastąpienia Prawa telekomunikacyjnego.
Zachowanie ciągłości świadczenia dostępu do Internetu
Prawo abonenta do zachowania ciągłości świadczonej usługi będzie realizowane w toku zmiany dostawcy usługi dostępu do sieci internetowej. Wyjątkiem w tym zakresie będzie decyzja Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej zawieszająca lub ograniczająca realizację tego uprawnienia lub gdy zachowanie ciągłości będzie technicznie niewykonalne. Poza obowiązkiem zapewnienia ciągłości dostępu po stronie nowego operatora, powinien on współdziałać z operatorem dotychczasowym celem stworzenia odpowiednich warunków technicznych i organizacyjnych.
Nowy operator musi zapewnić ciągłość dostępu nie później niż w ciągu jednego dnia roboczego od rozwiązania poprzedniej umowy. Współdziałanie dotychczasowego i nowego operatora może przybierać postać wymiany informacji niezbędnych do realizacji świadczenia. Porozumienie między nimi jest o tyle istotne, że w przypadku niezachowania ciągłości w świadczeniu usług powstaje względem abonenta odpowiedzialność odszkodowawcza – jednorazowe odszkodowanie od strony dotychczasowego dostawcy za każdy dzień zwłoki w wysokości 1/4 sumy opłat miesięcznych za wszystkie świadczone usługi, liczonej według rachunków z ostatnich trzech okresów rozliczeniowych.
Obowiązki informacyjne operatorów
Dostawca usług telekomunikacyjnych ma obowiązek informować abonenta o najkorzystniejszych oferowanych przez siebie pakietach taryfowych co najmniej raz w roku, chyba że nie wyraził on zgody na otrzymywanie informacji marketingowych.
Obowiązek informacyjny dotyczy również wygaśnięcia umowy. Nie później niż 30 dni przed upływem okresu, na jaki została zawarta, operatorzy będą musieli poinformować abonentów o zbliżającym się końcu umowy. Natomiast w sytuacji rozwiązania umowy, odstąpienia albo jej wypowiedzenia przez abonenta, dostawca usług wysyła abonentowi powiadomienie o otrzymaniu odstąpienia i rozwiązania umowy, nie później niż w ciągu jednego dnia roboczego. Operator wysyła powiadomienie wiadomością SMS albo wykonuje połączenie telefoniczne do abonenta. Wprowadzony zostaje również 14-dniowy termin dla operatora, którego bieg rozpoczyna się od złożenia powyższego oświadczenia, celem potwierdzenia abonentowi przyjęcia oświadczenia na trwałym nośniku. Operator wskazuje nazwę usługi będącej przedmiotem wypowiedzenia, dzień otrzymania wypowiedzenia oraz dzień rozwiązania umowy.
Operatorzy będą również zobowiązani monitorować i informować klienta o przekroczeniu limitu w ramach płatnej usługi. Obowiązek ten przybiera postać powiadomienia dotyczącego wykorzystania określonej ilości danych w pakiecie. Istotną kwestią staje się jednak uprzednie wyposażenie klienta w narzędzie pozwalające na samodzielną kontrolę limitu zużycia danej usługi.
Ułatwienia dla abonentów
W przypadku automatycznego przedłużenia umowy na czas nieokreślony, abonent zyskuje prawo do jej wypowiedzenia w każdym czasie z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia. Rodzi to dodatkowy obowiązek po stronie operatora, który powinien powiadomić abonenta o automatycznym przedłużeniu umowy, o sposobach jej rozwiązania i najkorzystniejszych oferowanych przez siebie pakietach, nie później niż na 30 dni przed upływem okresu na jaki umowa była zawarta.
Wyrazem wzmocnionych uprawnień abonentów staje się większa elastyczność. Udogodnieniem dla klientów usług telefonii jest prawo do przeniesienia dotychczasowego numeru przez okres nie krótszy niż 1 miesiąc od daty rozwiązania umowy. Abonentowi umożliwia się poza tym rozwiązanie umowy drogą mailową, a gdy dostawca usług umożliwił zawarcie umowy w formie dokumentowej, abonent także będzie mógł dokonać wypowiedzenia, rozwiązania czy odstąpienia od umowy w tej postaci.
Prokonsumencki charakter nowych regulacji
Abonenci w stosunkach z dostawcami usług telekomunikacyjnych przeważnie występują jako słabsza strona umowy. Obecnie mają jednak do dyspozycji określone instrumenty prawne, które pozwalają zabezpieczyć ich pozycję prawną. Za sprawą tych rozwiązań mogą zatem w bardziej świadomy sposób podejmować decyzję w przedmiocie dalszego korzystania z usług danego przedsiębiorstwa telekomunikacyjnego.
