W poprzedniej publikacji przybliżyliśmy Państwu główne aspekty Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790 w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym oraz zmiany dyrektyw 96/9/WE i 2001/29/WE. Dziś omówimy kolejne kwestie dotyczące dostawcy usług udostępniania treści online.
Jednym z celów dyrektywy jest wpieranie rozwoju rynku udzielania licencji między podmiotami uprawnionymi z tytułu praw autorskich z dostawcami usług udostępniania treści online. Dyrektywa przesądza bowiem, że na warunkach w niej określonych dostawca platformy internetowej nie tylko jest pośrednikiem w udostępnianiu treści przez jej użytkowników ale ponosi odpowiedzialność za te treści.
Po pierwsze więc należy odpowiedzieć na pytanie, kim jest dostawca usługi udostępniania treści online, gdyż to na niego dyrektywa nakłada określone obowiązki.
Definicja
Zgodnie z art. 2 pkt 6 dyrektywy, poprzez dostawcę usług udostępniania treści online należy rozumieć:
→ dostawcę usług społeczeństwa informacyjnego,
→ którego głównym lub jednym z głównych celów jest przechowywanie i udzielanie publicznego dostępu do dużej liczby chronionych prawem autorskim utworów lub innych przedmiotów objętych ochroną zamieszczanych przez użytkowników tych usług,
→ które są przez niego organizowane i promowane w celach zarobkowych.
Jak wynika z powyższego mamy do czynienia z pojęciami generalnymi i nieostrymi – jak bowiem rozumieć „dużą liczbę” utworów lub w jakich okolicznościach mamy do czynienia z publicznym dostępem jako „głównym lub jednym z głównych celów”? Na te pytania europejski ustawodawca nie daje odpowiedzi, niemniej jednak w motywie 62 preambuły dyrektywy wskazuje, że:
„Definicja usługi udostępniania treści online zawarta w niniejszej dyrektywie powinna obejmować wyłącznie usługi online, które odgrywają ważną rolę na rynku treści online, konkurując z innymi usługami online dotyczącymi treści, takimi jak internetowe usługi audio i wideo dla tych samych odbiorców.”
Co ciekawe, ocena tego, czy dostawca usług udostępniania treści online przechowuje i udziela dostępu do dużej ilości treści chronionych prawem autorskim, powinna być dokonywana indywidualnie dla każdego przypadku i powinna uwzględniać połączenie elementów, takich jak odbiorcy usługi oraz liczba plików zawierających treści chronione prawem autorskim zamieszczanych przez użytkowników usługi.
Biorąc pod uwagę postulaty środowiska prawniczego[1] założyć należy, że ww. pojęcia doprecyzowane będą nie w ewentualnej ustawie implementującej dyrektywę, a raczej w drodze orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i sądów krajowych.
Wyłączenie
Dyrektywa jednocześnie wprost wyłącza określone podmioty z definicji dostawcy usług udostępniania treści online, stanowiąc, że nie są nim dostawcy takich usług, jak:
- nienastawione na zysk encyklopedie internetowe,
- nienastawione na zysk repozytoria naukowe i edukacyjne,
- platformy tworzenia otwartego oprogramowania (opensource) i platformy wymiany otwartego oprogramowania,
- usług łączności elektronicznej zdefiniowanych w dyrektywie (UE) 2018/1972 (dyrektywa ustanawiająca Europejski kodeks łączności elektronicznej),
- usług internetowych platform handlowych oraz
- usług w chmurze dla przedsiębiorstw i usług w chmurze obliczeniowej, którzy umożliwiają użytkownikom zamieszczanie treści na własny użytek (np. cyberschowki).
W konsekwencji nawet jeżeli ww. podmioty udzielają publicznego dostępu do treści chronionych prawem autorskim – nie są uznawane za dostawców w rozumieniu dyrektywy. Wyłączeniem w szczególności objęte są internetowe platformy handlowe (np. Allegro, eBay), gdyż ich główną działalnością jest sprzedaż detaliczna on-line a nie dostęp do utworów chronionych prawem autorskim.
Jednocześnie w motywie 62 preambuły dyrektywy przesądzono, że ww. mechanizm wyłączenia należy tak interpretować, że nie powinien mieć zastosowania do dostawców usług, których głównym celem jest podejmowanie lub ułatwianie piractwa autorskiego.
Autorką wpisu jest radca prawny Marta Pasztaleniec, Senior Associate w Kancelarii RKKW.
***
[1] Wybrane aspekty implementacji przepisów dyrektywy 2019/790 i dyrektywy 2019/789 w zakresie udostępniania utworów online, Matlak Andrzej, Targosz Tomasz, Wyrwiński Michał, LexOnline
