Nowelizację kodeksu postępowania cywilnego z 2016 roku, w zakresie skutecznego doręczania pism procesowych przedsiębiorcy wpisanemu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej na adres tam ujawniony, należy uznać za słuszną i szczególnie pożądaną z punktu widzenia obrotu gospodarczego. Jednak zmiana ta nie została dokonana przez ustawodawcę systemowo, o czym świadczą pozostawione w dotychczasowym brzmieniu przepisy kodeksu postępowania cywilnego, stanowiące o wymogach formalnych, jakie powinno spełniać pierwsze pismo procesowe w sprawie. Z jednej strony wprowadzono nowy przepis, który mówi o możliwości doręczania pism procesowych na adres wskazany w CEiDG, a z drugiej pozostawiono w niezmienionym brzmieniu wymóg oznaczenia miejsca zamieszkania pozwanego. W tym kontekście ujawniają się problemy proceduralne dotyczące tego, czy wskazanie wyłącznie miejsca prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę wpisanego do CEIDG (a nie jego miejsca zamieszkania) jest wystarczające do spełnienia wymogów formalnych pozwu, a tym samym przyjęcia go do rozpoznania przez sąd. Wydaje się jednak, że z problemem tym praktyka sądowa powinna sobie z łatwością poradzić.
Przepisy KPC wymagają, aby pismo procesowe, gdy jest pierwszym pismem w sprawie, zawierało oznaczenie przedmiotu sporu oraz miejsca zamieszkania lub siedziby i adresy stron (art. 126 § 2 pkt 1 KPC). Do tej pory podstawowym rozwiązaniem, pozwalającym na uzyskanie informacji na temat miejsca zamieszkania osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, było wystąpienie z wnioskiem o udostępnienie danych do Centrum Personalizacji Dokumentów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Wiązało się to z obowiązkiem wskazania wielu szczegółowych informacji na temat pozwanego oraz dość długim oczekiwaniem na uzyskanie odpowiedzi, co w przypadku wyznaczonego przez Sąd tygodniowego terminu na uzupełnienie braków formalnych pozwu, nie zawsze było działaniem skutecznym.
Na mocy znowelizowanego art. 133 § 2a KPC wprowadzono fikcję prawną, nakazującą uznać za skutecznie doręczone pisma procesowe i sądowe przesłane przedsiębiorcy wpisanemu do CEIDG na adres tam wskazany (dotychczas odnosiło się to jedynie do przedsiębiorców wpisanych do KRS z uwzględnianiem danych ujawnionych w tym rejestrze). Zasadne jest więc stwierdzenie, że przedmiotowe zmiany dezaktualizują tezę wyrażoną w postanowieniu Sądu Najwyższego z 26.01.1993 r. (sygn. II CRN 74/92, OSP Nr 10/1993, poz. 193) o obowiązku wskazania w pozwie miejsca zamieszkania osoby prowadzącej działalność gospodarczą, skoro skuteczne doręczenie jej pism, zgodnie ze znowelizowanymi przepisami KPC, może zostać dokonane na adres wpisany w CEIDG (oczywiście jeśli powód nie wskazał innego adresu do doręczeń). Wzywanie do uzupełnienia braków formalnych pozwu w zakresie wskazania miejsca zamieszkania, wydaje się być obecnie bezprzedmiotowe – w przeciwnym wypadku dokonana nowelizacja dotycząca doręczeń byłaby bezcelowa. Skoro wystarczające jest w przypadku spółki handlowej wskazanie adresu jej siedziby, widniejącego w KRS, to zrównanie przepisów w zakresie skutecznego doręczania pism przedsiębiorcy jednoosobowemu i spółce handlowej powinno przemawiać za tym, aby wskazanie adresu wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę wpisanego do CEiDG, pozwalało na spełnienie wymogów formalnych pozwu.
Praktyka sądowa powinna iść więc w tym kierunku, aby wprowadzona zmiana była zmianą systemową, pomimo pewnych „niedociągnięć” ze strony ustawodawcy. Zasygnalizowana w artykule nieścisłość przepisów nie może być bowiem interpretowana na niekorzyść strony wnoszącej pozew, która dochodzi ochrony swoich praw. Natomiast umożliwienie powodowi wskazania w pierwszym piśmie procesowym adresu miejsca wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę wpisanego do CEIDG z pewnością ułatwi i przyspieszy procedurę dochodzenia roszczeń.
