„Lex Uber” podpisana przez Prezydenta

Dnia 04.06.2019 r. Prezydent RP podpisał ustawę o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw z dnia 16.05.2019 r.[1], w wyniku której wprowadzony zostanie szereg zmian w dotychczas obowiązującej ustawie[2], m.in. obowiązek posiadania przez kierowców licencji na przewóz osób.

Zgodnie z informacjami opublikowanymi na stronie internetowej Prezydenta RP, celem nowelizacji jest wprowadzenie jednakowych warunków prowadzenia pośrednictwa przy przewozie osób dla wszystkich przedsiębiorców, równocześnie zapewniając uczciwą i równą konkurencję, bezpieczeństwo pasażerów oraz skuteczną kontrolę prawidłowości wykonywania działalności w postaci przewozu osób.

Istotnym novum jest wprowadzenie definicji pośrednictwa przy przewozie osób. Zgodnie z Nowelizacją ustawy o transporcie drogowym, pośrednictwo przy przewozie osób jest:

1. działalnością gospodarczą polegającą na przekazywaniu zleceń przewozu osób samochodem osobowym, pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą lub taksówką,
2. a także:
   • zawieranie umów przewozu w imieniu klienta lub przedsiębiorcy wykonującego przewóz osób, lub
   • pobieranie opłat za przewóz osób, lub
   • umożliwianie zawarcia umowy przewozu lub umożliwienia uregulowania opłaty za przewóz osób

– samochodem osobowym, pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą lub taksówką, za pośrednictwem dostarczonych lub udostępnionych do tych celów środków komunikacji elektronicznej, domen internetowych, aplikacji mobilnych, programów komputerowych, systemów teleinformatycznych lub innych środków przekazu informacji.

Ponadto, do art. 5b ust. 2 dotychczasowej ustawy dodany zostaje pkt 2, który ustanawia obowiązek uzyskania odpowiedniej licencji przy przewozie nie tylko, jak dotychczas, rzeczy, ale także i osób. Oznacza to więc, że od wejścia w życie Nowelizacji ustawy o transporcie drogowym, podjęcie i wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób będzie możliwe dopiero po uzyskaniu odpowiedniej licencji.

Należy przypomnieć, że licencja na przewóz osób i rzeczy udzielana jest, zgodnie z art. 5b ust. 3 Ustawy o transporcie drogowym, na czas oznaczony, nie krótszy niż 2 lata i nie dłuższy niż 50 lat, przy czym określając czas obowiązywania licencji, uwzględnia się wniosek strony.

Mimo ustanowienia powyżej opisanego obowiązku, uzyskanie licencji zostanie w pewnym stopniu zliberalizowane. Nowelizacja ustawy o transporcie drogowym znosi bowiem szereg dotychczas obowiązujących wymogów, które należało spełnić, by uzyskać licencję, tj.:

• znosi obowiązek legitymowania się certyfikatem kompetencji zawodowych przez przynajmniej jedną z osób zarządzających przedsiębiorstwem lub przez osobę zarządzająca w przedsiębiorstwie transportem drogowym;
• obniża z 50.000,00 euro na 5.000,00 złotych kwotę, która zapewniać ma sytuację finansową przewoźnika warunkującą podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego, określonej dostępnymi środkami finansowymi lub majątkowymi;
• w stosunku do licencji na wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób taksówką, znosi obowiązek ukończenia szkolenia zakończonego egzaminem potwierdzającym znajomość topografii miejscowości oraz przepisów prawa miejscowego, który to obowiązek mogła wprowadzić w drodze uchwały rada gminy liczącej powyżej 100.000 mieszkańców;
• wprowadza istotną zmianę dotyczącą udzielanej taksówkom licencji, bowiem udzielana dotychczas licencja na określony pojazd, od wejścia w życie uchwalonej nowelizacji będzie udzielana na określony obszar.

W celu uzyskania licencji na przewóz osób trzeba jednak podjąć się prowadzenia działalności gospodarczej oraz uzyskać wpis do CEIDG lub KRS.

Ponadto, w związku z Nowelizacją ustawy o transporcie drogowym, do art. 7 ust. 4 dodano pkt 4 wskazujący, iż organem właściwym w sprawach udzielenia, odmowy udzielenia, zmiany lub cofnięcia licencji na wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób jest Główny Inspektor Transportu Drogowego.

Zgodnie z dodanym art. 13b, ustawodawca wprowadza także możliwość rozliczenia opłat za przewóz osób samochodem osobowym, w tam także taksówką, za pomocą aplikacji mobilnej, co nie dotyczy jednak przewozu okazjonalnego samochodami osobowymi. Wskazać jednak należy, iż zgodnie z ust. 4 dodanego przepisu, minimalne wymagania funkcjonalne oraz sposób zabezpieczenia danych gromadzonych przez aplikację mobilną oraz system teleinformatyczny zostanie określone przez ministra właściwego do spraw informatyzacji w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu oraz ministrem właściwym do spraw finansów publicznych w rozporządzeniu. Oznacza to, iż uchwalona w dniu 15.05.2019 r. opisywana nowelizacja może nie być końcem rewolucji w działalności przewoźników.

Zgodnie z nowym art. 27d, Główny Inspektor Transportu Drogowego prowadzić ma wykaz przedsiębiorców prowadzących pośrednictwo przy przewozie osób.

Szczególnie istotne jest dodanie do katalogu zadań Inspekcji Transportu Drogowego obowiązku kontroli w zakresie przestrzegania ustalanych przez radę gminy, a w przypadku miasta stołecznego Warszawy – Radę Warszawy, cen za przewozy taksówkami i stawek taryfowych obowiązujących przy przewozie osób i ładunków taksówkami. Za nieprzestrzeganie obowiązujących stawek grozić będzie grzywna w wysokości 2.000,00 zł.

Nowelizacja ustawy o transporcie drogowym ma wejść w życie z dniem 01.01.2020 r.

[1] Dalej jako „Nowelizacja ustawy o transporcie drogowym”.

[2] Ustawa z dnia 06.09. 2001 r. o transporcie drogowym (Dz.U.  z 2019 r. poz. 58); dalej jako „Ustawa o transporcie drogowym”.