Sąd Okręgowy dla Warszawy-Pragi w Warszawie w wyroku z dnia 9 września 2022 r.[1] stwierdził, że brak jest zakazu zatrudnienia pracowniczego jedynego wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Aby jednakże takie zatrudnienie zostało uznane za zatrudnienie pracownicze, konieczne są ustalenia faktyczne potwierdzające, w oparciu o analizę treści stosunku prawnego łączącego jedynego wspólnika ze spółką oraz rzeczywiste zasady jego wykonywania, że stosunek ten spełnia przesłanki stosunku pracy.
Również w orzecznictwie Sądu Najwyższego dotychczas nie kwestionowano możliwości nawiązywania stosunków pracy z jedynymi wspólnikami spółek z o.o., jednakże jedynie pod warunkiem wystąpienia wszystkich konstytutywnych cech stosunku pracy i pod warunkiem prawidłowej reprezentacji pracodawcy przy zawieraniu umowy o pracę[2]. Z powyższej przyczyny nie jest możliwe zatrudnienie jedynego wspólnika jako członka zarządu spółki, w takiej sytuacji nie można bowiem mówić o podporządkowaniu pracownika pracodawcy[3].
Zgodnie bowiem z art. 22 § 1 Kodeksu Pracy:
Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca- do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
Z powyższej definicji stosunku pracy wynika, że aby zaistniał stosunek pracy spełnione muszą być następujące przesłanki:
- osobiste wykonywanie przez osobę zatrudnioną pracy zarobkowej (za wynagrodzeniem);
- „na ryzyko” socjalne, produkcyjne i gospodarcze (ekonomiczne) podmiotu zatrudniającego;
- w warunkach podporządkowania kierownictwu tego podmiotu[4].
Sąd w komentowanym orzeczeniu słusznie zatem stwierdził, że dla oceny czy jedyny wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może być zatrudniony w charakterze pracowniczym kluczowa jest analiza stanu faktycznego. Dopiero po takiej analizie ocenić można czy w świetle art. 22 KP w danym przypadku spełnione zostały przesłanki decydujące o powstaniu stosunku pracy.
***
Autorką wpisu jest Julia Witkowska z Kancelarii RKKW.
[1]Wyrok SO dla Warszawy-Pragi w Warszawie z 9.09.2022 r., VII U 56/22, LEX nr 3405990.
[2] Por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 1995 r., I PRN 14/95, OSNP 1995 nr 21, poz. 263; z dnia 23 stycznia 1998 r., I PKN 498/97, OSNP 1999 nr 1, poz. 8; z dnia 7 stycznia 2000 r., I PKN 404/99, OSNP 2001 nr 10, poz. 347; z dnia 9 września 2004 r., I PK 659/03, OSNP 2005 nr 10, poz. 13923 lipca 2009 r., II PK 36/09 i z dnia 4 listopada 2009 r., I PK 106/09.
[3] Por. np. wyrok SN z 7.04.2010 r., II UK 357/09, OSNP 2011, nr 19-20, poz. 258; Wyrok SN z 1.06.2010 r., II UK 34/10, LEX nr 619639.
[4] Por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2004 r., I PK 488/03, OSNP 2005 nr 10, poz. 135 oraz z dnia 20 marca 2008 r., II UK 155/07 i orzeczenia w nich powołane.
