Jeszcze nie wszyscy oswoili się ze zmianami w opłatach sądowych oraz dużą nowelizacją kodeksu postępowania cywilnego, a już od nowego roku szykują się kolejne zmiany w procedurze cywilnej. Wszystko za sprawą ustawy z dnia 19.7.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych.
Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych dodaje art. 7301 § 21 KPC, zgodnie z którym:
Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia uważa się za uprawdopodobniony, gdy żądającym zabezpieczenia jest powód dochodzący należności zapłaty z tytułu transakcji handlowej w rozumieniu ustawy z dnia 8.3.2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, w przypadku gdy wartość tej transakcji nie przekracza siedemdziesięciu pięciu tysięcy złotych, a dochodzona należność nie została uregulowana i od dnia upływu terminu jej płatności upłynęły co najmniej trzy miesiące.
Zgodnie z założeniem ustawodawcy, nowe regulacje mają ułatwić przedsiębiorcom dochodzenie roszczeń. Przepis ten wprowadza bowiem domniemanie interesu prawnego w uzyskaniu zabezpieczenia określonych roszczeń pieniężnych. Jednak by skorzystać z dobrodziejstwa tego domniemania spełnione muszą zostać następujące warunki:
- roszczenie musi wynikać z transakcji handlowej, czyli takiej, której (co do zasady) stronami są przedsiębiorcy (a nie np. konsumenci),
- wartość dochodzonej należności nie może przekraczać 75 tys. zł,
- opóźnienie w zapłacie musi wynosić co najmniej 3 miesiące.
Dodatkowo wydaje się, że domniemanie to będzie skuteczne jedynie w odniesieniu do wniosków o udzielenie zabezpieczenia zgłoszonych wraz z powództwem lub już po wszczęciu postępowania. Ustawodawca bowiem wyraźnie wskazuje, że żądającym zabezpieczenia ma być „powód” a nie „uprawniony”. W tej sytuacji uprawnieni chcący zabezpieczyć roszczenie jeszcze przed wszczęciem postępowania będą musieli procedować na dotychczas obowiązujących przepisach. Jest jednak możliwe, że sądy będą stosować w drodze analogii art. 7301 § 21 KPC także do wniosków zgłoszonych przed wszczęciem postępowania, choć interwencja ustawodawcy może okazać się tu niezbędna.
Nowością jest także art. 7351 KPC, na mocy którego wnioski o udzielenie zabezpieczenia, o których mowa we wspomnianym art. 7301 § 21 KPC, będzie mógł rozpoznać także referendarz sądowy. Do tej pory referendarza mogli jedynie wydawać nakazy zapłaty w postępowaniu upominawczym (art. 4971 § 3 KPC).
Ustawa wchodzi w życie od 1.1.2020 r. i znajdzie zastosowanie do postępowań zabezpieczających wszczętych po tym terminie.
