W dniu 11.07.2016 r. na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji ukazał się projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności zaproponowany przez Ministra Rozwoju. Zakłada on między innymi wprowadzenie – alternatywnej dla sądowej drogi dochodzenia zapłaty należności w postępowaniu upominawczym – instytucji notarialnego nakazu zapłaty. Projektodawca upatruje w niej sposób na usprawnienie dochodzenia wierzytelności oraz zmniejszenie ilości postępowań sądowych.
W celu uzyskania notarialnego nakazu zapłaty, zgodnie z omawianym projektem, wierzyciel powinien zwrócić się do notariusza z wnioskiem o jego wydanie, sporządzonym w formie pisemnej. Wniosek będzie musiał zawierać m.in.: oznaczenie wnioskodawcy oraz osoby zobowiązanej z nakazu zapłaty, dokładnie określone żądanie wraz z przytoczeniem okoliczności faktycznych je uzasadniających, oświadczenie, czy sprawa o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi podmiotami jest w toku albo, czy taka sprawa jest prawomocnie osądzona. Rejent zweryfikuje go pod względem poprawności formalnej oraz niewystępowania przesłanek niepozwalających na wydanie nakazu zapłaty – analogicznych do pojawiających się w sądowym postępowaniu upominawczym. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku, notariusz wyda nakaz zapłaty.
Rejent będzie również zobowiązany do niezwłocznego dokonania wpisu do specjalnego rejestru notarialnych nakazów zapłaty – prowadzonego przez Krajową Radę Notarialną w celu zapobiegania wielości nakazów wydawanych na podstawie tych samych dokumentów. Ponadto, notariusz obowiązany będzie doręczyć dłużnikowi nakaz zapłaty osobiście lub za pośrednictwem swojego pracownika. Jeżeli okaże się, że doręczenie nakazu nie jest możliwe, notariusz uchyli nakaz zapłaty. Z kolei odmowa jego odbioru będzie równoznaczna ze skutecznym doręczeniem.
Wniesienie sprzeciwu od otrzymanego nakazu zapłaty spowoduje przekazanie sprawy do sądu właściwego dla siedziby dłużnika. W przypadku zaś niezłożenia sprzeciwu i niezapłacenia przez dłużnika należności, kompetencja nadania klauzuli wykonalności notarialnemu nakazowi zapłaty przypadnie notariuszowi – jednak innemu niż ten, który ów nakaz wydał.
W uzasadnieniu projektu Minister Rozwoju jako główny cel proponowanej zmiany podano usprawnienie dochodzenia roszczeń i poprawę jego elastyczności. Instytucja notarialnego nakazu zapłaty ma przede wszystkim ułatwiać utrzymanie płynności finansowej małych i średnich przedsiębiorstw. Projektodawca wskazuje także, że blisko 80% nakazów zapłaty wydawanych przez sądy w postępowaniu upominawczym uprawomocnia się ze względu na brak sprzeciwu ze strony pozwanych. Dlatego właśnie, możliwość złożenia wniosku do notariusza – według projektodawcy – pozwoli odciążyć wymiar sprawiedliwości od dużej ilości spraw bezspornych.
Omawiany projekt jest obecnie na etapie konsultacji publicznych. Warto uważnie śledzić prace nad proponowanymi zmianami, ponieważ mogą okazać się istotne z punktu widzenia obrotu gospodarczego.
