W dniu 15.01.2020 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych („MFW”)., zwaną również ustawą „offshore”.
W uzasadnieniu do projektu ustawy wskazano, że głównymi motywami jej przygotowania jest m.in. konieczność wypełnienia przez Polskę unijnych celów OZE (osiągnięcie minimum 15% udziału OZE w końcowym zużyciu energii brutto w roku 2020 oraz 21% do roku 2030), potrzeba rozwoju morskich farm wiatrowych i dostosowanie istniejących przepisów do obecnej sytuacji prawnej i faktycznej MFW, rozwój krajowego rynku usług i dostaw przy realizacji budowy MFW.
W ramach projektowanej ustawy uregulowane zostaną m.in. następujące kwestie:
Model wsparcia dla wytwórców energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych
Wsparcie dla wytwórców energii elektrycznej w MFW, zgodnie z założeniami projektowanej ustawy zostanie oparte na modelu znanym już m.in. z ustawy OZE, tj. poprzez pokrywanie ujemnego salda (z ang. contract for difference), w tym przypadku stanowiącego różnicę pomiędzy rynkową ceną energii elektrycznej, a ceną energii elektrycznej wytworzoną w ramach MFW ustalaną w formie decyzji Prezesa URE lub też w ofercie aukcyjnej. Przewidziano, że wsparcie to będzie realizowane w 2 fazach:
Faza 1 – obejmująca lata 2020-2022 w trakcie której wytwórcy będą mogli uzyskać wsparcie na podstawie decyzji administracyjnej o pokryciu ujemnego salda wydanej przez Prezesa URE na wniosek wytwórcy. Decyzje wydawane w ramach tej fazy będą podlegały każdorazowo notyfikacji do Komisji Europejskiej i ich wykonalność zostanie zawieszona do momentu uzyskania akceptacji przez Komisję. Notyfikacja będzie konieczna z uwagi na odstąpienie od konkurencyjnej procedury udzielania pomocy publicznej. Wsparcie w 1 fazie przewidziane będzie jedynie dla projektów będących na zaawansowanym poziomie realizacji procesu inwestycyjnego, a dodatkowo Prezes URE będzie mógł je przyznać jedynie dla MFW o łącznej mocy nieprzekraczającej 4,6 GW.
Faza 2 – obejmująca lata 2023 i następne – w której wsparcie udzielone będzie w ramach aukcji prowadzonych w formule „pay as bid”, gdzie wytwórcy energii elektrycznej w MFW będą konkurować ze sobą poprzez oferowanie jak najniższej ceny energii. Pierwsza aukcja ma odbyć się w 2023 r., a maksymalny okres wsparcia dla wytwórców wyniesie 25 lat. Wielkość wsparcia będzie stanowiła iloczyn planowanej mocy zainstalowanej MFW i 100 000 godzin.
Usprawnienia w zakresie procedur administracyjnych związanych z realizacją inwestycji
Projektowana ustawa wprowadzi również usprawnienia związane z uzyskiwaniem decyzji administracyjnych dla realizacji inwestycji w zakresie MFW, a będzie to dotyczyć: decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, zgody wodnoprawnej, pozwolenia na budowę i pozwolenia na użytkowanie. Podkreślić należy, że ww. decyzje będą podlegały natychmiastowemu wykonaniu, a termin ich wydania będzie wynosił maksymalnie 90 dni od dnia złożenia wniosku. Przewidziano również możliwość nałożenia na organ kary pieniężnej w wysokości 1000 zł za każdy dzień zwłoki w wydaniu jednej z powyższych decyzji. Skróceniu ulegną również terminy rozpoznawania skarg od ww. decyzji przed WSA oraz NSA, odpowiednio do 30 dni i 2 miesięcy.
Wykorzystanie lokalnego łańcucha dostaw
W uzasadnieniu do projektu ustawy wskazano, że obecnie na polskim rynku istnieje ponad 100 podmiotów posiadających know-how potrzebny w procesie wytwarzania elementów niezbędnych do budowy MFW. Projektodawca proponuje więc wprowadzenie regulacji dot. obowiązku przygotowania, w ramach wniosku o przyznanie wsparcia, planu udziału materiałów i usług lokalnych przy realizacji inwestycji i składania sprawozdania z jego wykonania, a także podjęcia dialogu technicznego z potencjalnymi dostawcami. W ocenie projektodawcy, realizacja tych obowiązków ma stymulować rozwój usług krajowych w ramach realizacji inwestycji MFW i usprawnić przepływ informacji pomiędzy potencjalnymi zleceniodawcami oraz wykonawcami i dostawcami, co z kolei ma doprowadzić do zwiększenia konkurencyjności polskiej gospodarki w tym sektorze.
Wprowadzenie podatku od farm wiatrowych
W ramach obecnie obowiązujących przepisów, morskie farmy wiatrowe nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, wobec czego planuje się nałożenie odrębnego podatku na wytwórców energii elektrycznej w ramach MFW. Moc zainstalowana MFW określona w uzyskanej koncesji na wytwarzanie będzie podstawą opodatkowania, natomiast wysokość podatku będzie stanowiła iloczyn mocy zainstalowanej (wyrażonej w MW) i kwoty 23 000 zł.
Projekt jest obecnie na etapie konsultacji, co oznacza możliwość modyfikacji wskazanych powyżej założeń w znacznym stopniu. Zgodnie z zapowiedziami wnioskodawcy projektu – Ministra Aktywów Państwowych – przepisy dotyczące morskich farm wiatrowych mają wejść w życie jeszcze w 2020 roku, wobec czego zachęcamy do śledzenia ścieżki legislacyjnej tego projektu.
