Do Sejmu wpłynął projekt[1] nowelizacji ustawy środowiskowej[2]. Projekt wprowadza pojęcie „inwestycji strategicznej” oraz szczegółowe rozwiązania dla realizacji tego typu inwestycji.
Projekt nowelizacji w ramach definicji inwestycji strategicznej wprowadza aż 20 różnych kategorii obiektów. Zalicza się do nich m.in. drogi publiczne, linie kolejowe, budowle przeciwpowodziowe, a także takie obiekty jak inwestycje mieszkaniowe realizowane na podstawie tzw. lex deweloper, czy obiekty związane z przygotowaniem III Igrzysk Europejskich w 2023 r.
Realizacja wybranej inwestycji strategicznej będzie mogła nastąpić z pominięciem regulacji dotyczących udziału społeczeństwa w ochronie środowiska oraz przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz na obszar Natura 2000. W szczególności będzie to obejmowało zwolnienie z obowiązku uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Inwestycja strategiczna będzie musiała łącznie spełniać następujące warunki, żeby możliwe było skorzystanie z nowelizowanych przepisów, tj.: (i) brak transgranicznego oddziaływania inwestycji, (ii) brak negatywnego wpływu inwestycji na możliwość osiągnięcia celów środowiskowych, o których mowa w Prawie wodnym oraz (iii) w przypadku inwestycji mogącej potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, braku rozwiązań alternatywnych dla tej inwestycji. Rada Ministrów w formie rozporządzenia dokona wskazania jakie inwestycje strategiczne będą realizowane w ww. trybie. Rada Ministrów będzie brała pod uwagę wyłącznie znaczenie planowanej inwestycji strategicznej dla interesów RP.
Realizacja inwestycji strategicznej będzie wiązała się z uzyskaniem określenia możliwego zakresu oceny środowiskowej wydanego przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Zakres oceny będzie wydawany w formie postanowienia, które nie będzie podlegało zaskarżeniu w postępowaniu administracyjnym oraz sądowoadministracyjnym. Na podstawie zakresu oceny, inwestor będzie sporządzał dokumentację, będzie stanowiła załącznik do wydania decyzji umożliwiających rozpoczęcie prac budowlanych.
W uzasadnieniu do projektu ustawy wskazano, że celem nowelizacji jest usprawnienie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz usprawnienie przygotowania i realizacji inwestycji, w szczególności inwestycji liniowych w zakresie inwestycji drogowych, wodnych i przeciwpowodziowych.
Projekt nowelizacji zawiera rozwiązania, które ocenić należy negatywnie. Brak udziału społeczeństwa w ochronie środowiska oraz brak obowiązku uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla niektórych inwestycji mających charakter „strategiczny” z jednoczesnym niezaskarżalnym postanowieniem GDOŚ spowoduje, że dana inwestycja będzie realizowana bez względu na protesty lokalnej społeczności. Protesty takie, co pokazała chociażby sprawa Doliny Rospudy, mają niebagatelny wpływ na urzeczywistnienie postulatów ochrony środowiska. Dodatkowo szeroki zakres definicji inwestycji strategicznych oraz ogólna wytyczna dla Rady Ministrów w zakresie wyboru inwestycji, do których zastosowanie będą miały względniejsze rozwiązania prawne, może doprowadzić do sytuacji, w której wyjątkowe rozwiązania prawne będą stosowane powszechnie.
***
Autorem wpisu jest radca prawny dr Adrian Sypnicki, Senior Associate w Kancelarii RKKW.
[1] Druk sejmowy nr 3304.
[2] Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
