Współautorem wpisu jest Jan Ośka.
Jak wynika z wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, Ministerstwo Sprawiedliwości opracowało projekt nowelizacji Kodeksu spółek handlowych, której celem jest m.in. ułatwienie spółkom utworzonym zgodnie z porządkiem prawnym państw członkowskich UE prowadzenie działalności na rynku wewnętrznym UE poprzez zapewnienie im narzędzi prawnych w celu dokonywania zmian organizacyjnych, tj. wprowadzenie jednolitych ram prawnych dla przekształceń i podziałów transgranicznych oraz zmiany dotyczące połączeń transgranicznych oraz poprzez wykorzystanie narzędzi cyfrowych.
Powyższe wynika z konieczności implementacji dyrektywy 2019/2121 Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniającej dyrektywę (UE) 2017/1132 w odniesieniu do transgranicznego przekształcania, łączenia i podziału spółek (Dz.U.UE.L.2019.321.1 z dnia 2019.12.12; dalej jako: „Dyrektywa 2019/2121”) oraz z konieczności uzupełnienia implementacji dyrektywy 2019/1151 Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 20 czerwca 2019 r. zmieniającej dyrektywę (UE) 2017/1132 w odniesieniu do stosowania narzędzi i procesów cyfrowych w sprawie spółek (Dz.U.UE.L.2019.186.80 z dnia 2019.07.11; dalej jako: „Dyrektywa 2019/1151”).
Projekt m.in. przewiduje przepisy ochronne, w odniesieniu do następujących grup podmiotów, których interesy w wyniku transgranicznego przekształcenia mogłyby zostać naruszone:
- wspólnicy (akcjonariusze) mniejszościowi;
- wierzyciele;
- pracownicy spółki.
W zakresie mechanizmów ochrony wspólników (akcjonariuszy) mniejszościowych projekt przewiduje rozwiązania polegające na:
- zapewnieniu możliwości składania uwag przez wspólników (akcjonariuszy) do planu danej operacji transgranicznej;
- zapewnienie sporządzenia sprawozdania dla wspólników (akcjonariuszy), określającego skutki danej operacji transgranicznej dla wspólników;
- zapewnieniu wspólnikom (akcjonariuszom) otrzymania oszacowanego przez niezależnego biegłego wynagrodzenia za udziały (akcje) o wartości równej wartości ich udziałów (akcji).
W zakresie mechanizmów ochrony wierzycieli w projekcie zawarto m.in. następujące rozwiązania:
- możliwość złożenia do sądu wniosku wierzyciela o ustanowienie odpowiednich zabezpieczeń roszczeń;
- możliwość składania przez wierzyciela uwag do planu danej operacji transgranicznej;
- przewidziana w Dyrektywie 2019/2121 możliwość wszczęcia postępowania przez wierzyciela przeciwko spółce również w państwie członkowskim siedziby spółki przekształconej, w terminie dwóch lat od daty przekształcenia transgranicznego;
- przewidziana w Dyrektywie 2019/2121 zasada solidarnej odpowiedzialności w sytuacji, gdy roszczenie wierzyciela spółki podlegającej podziałowi nie zostanie zaspokojone przez spółkę, której przydzielone jest zobowiązanie.
Środki ochronne w odniesieniu do pracowników przewidziane w projekcie to m.in.:
- zapewnienie możliwości składania uwag przez pracowników do planu danej operacji transgranicznej;
- zapewnienie sporządzenia sprawozdania dla pracowników, określającego skutki prawne danej operacji transgranicznej dla pracowników;
- zapewnienie możliwości złożenia przez nich opinii na temat powyższego sprawozdania.
Ponadto w projekcie znalazły się środki służące wykonaniu wyroku TSUE w sprawie C-106/16 Polbud Wykonawstwo oraz prowadzące do implementacji założeń przewidzianych w Dyrektywie 2019/2121 oraz w Dyrektywie 2019/1151. Środki te:
- przeciwdziałać mają wykorzystaniu transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółki w celu naruszenia, nadużywania lub obejścia prawa;
- zapewnić mają spółkom możliwość przeniesienia siedziby z jednego do drugiego państwa członkowskiego bez przeprowadzania likwidacji spółki;
- umożliwienie wymiany informacji o zakazach sprawowania funkcji kierowniczych pomiędzy rejestrami państw członkowskich UE (EOG) w celu zwiększenia bezpieczeństwa obrotu w ramach jednolitego runku.
Powyższe mechanizmy wpłynąć mają w swoim założeniu na zmniejszenie stopnia zróżnicowania regulacji w ramach jednolitego rynku, który prowadził dotychczas do dużych dysproporcji w poziomie konkurencji w państwach członkowskich. Jak wskazuje Ministerstwo Sprawiedliwości (projektodawca), rozwiązania przewidziane w projekcie ponadto zmierzać mają do uproszczenia procedur reorganizacji spółek oraz ułatwić transformacje polskich spółek, wprowadzając analogiczne do przewidzianych w procedurach transgranicznych rozwiązania (łączenia uproszczone i podział przez wyodrębnienie).
Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to III kwartał 2022 r.
***
Autorami wpisu są aplikantka adwokacka Anna Urbaniak, Junior Associate w Kancelarii RKKW oraz Jan Ośka, Junior Associate w Kancelarii RKKW.
