Potrzeba zmniejszenia kosztów prowadzonej działalności, a w przypadku spółek osobowych także konieczność ochrony majątku wspólników poprzez ograniczenie ich odpowiedzialności za zobowiązania spółki, stała się czynnikiem zapalnym do reorganizacji wielu przedsiębiorców. Dodatkowy silny bodziec dla spółek komandytowych do zmiany formy prawnej prowadzonej działalności stanowi nowelizacja przepisów podatkowych[1], przewidująca nadanie tym spółkom podmiotowości podatkowej poprzez uznanie ich za podatników podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Od chwili wejścia w życie wspomnianej regulacji, tj. w dniu 1.1.2021 r. bardziej opłacalną formą prowadzenia działalności ze względu na przepisy podatkowe są spółki kapitałowe (akcyjne i z ograniczoną odpowiedzialnością). Spółki komandytowe, jako spółki osobowe, nie mogą obecnie bowiem m.in. skorzystać z preferencyjnego opodatkowania jakim jest tzw. estoński CIT.
Przy zmianie formy prawnej działalności nie można jednak zapominać, że wielu przedsiębiorców w minionym roku skorzystało ze wsparcia finansowego w ramach Tarczy Finansowej Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR). W związku z powyższym należy zastanowić się, jaki wpływ na uzyskane wsparcie ma modyfikacja formy prawnej przedsiębiorcy, a w szczególności, czy skutkuje ona obowiązkiem zwrotu uzyskanej od PFR kwoty oraz jakie obowiązki względem PFR ma przekształcony podmiot.
Rodzaje reorganizacji
Reorganizacja może polegać zasadniczo na kontynuacji działalności w innej formie prawnej albo na wniesieniu całego przedsiębiorstwa do innej spółki. W pierwszym przypadku spółka istnieje dalej, ale pod zmienioną na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych formą prawną, natomiast w drugim przypadku dokonuje się przekształcenia poprzez wniesienie aportem całego przedsiębiorstwa do innej spółki (nowej lub już istniejącej).
Reorganizacja działalności a zwrot środków z PFR
Regulaminy udzielania wsparcia finansowego, ani także sama umowa zawarta przez beneficjenta z PFR nie regulują wyraźnie kwestii wpływu przekształcenia na utrzymanie wsparcia. Z informacji opublikowanej przez PFR wynika jednak, że skutki reorganizacji są odmienne w zależności od wskazanych wyżej sposobów jej dokonania. Stosownie do wspomnianego komunikatu PFR w przypadku podmiotów należących do sektora małych i średnich firm przekształcenie związane z sukcesją lub kontynuacją działalności (np. przekształcenie spółki komandytowej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółkę jawną) nie ma wpływu na zawartą umowę subwencji finansowej. Pozostaje więc ona w mocy na tych samych zasadach i w konsekwencji przedsiębiorca zachowuje finansowanie. Co więcej, nie musi on nawet w takim przypadku ubiegać się o zgodę PFR na dokonanie reorganizacji. Przekształcenie prowadzące do likwidacji Małej lub Średniej firmy (np. wniesienie aportem przedsiębiorstwa jednoosobowej działalności gospodarczej do spółki komandytowej) wiąże się natomiast z utratą wsparcia finansowego. Przedsiębiorca zobowiązany jest wówczas do zawiadomienia PFR o reorganizacji oraz zwrotu całości przyznanych mu w ramach Tarczy Finansowej środków.
Inne zasady obowiązują z kolei w przypadku tych przedsiębiorców, którzy skorzystali z wsparcia w formie pożyczek płynnościowych i preferencyjnych w ramach Tarczy Finansowej dla Dużych firm. Umowy zawierane z PFR przez Duże firmy co do zasady przewidują bowiem, że podmioty te w pierwszej kolejności muszą uzyskać zgodę PFR na dokonanie reorganizacji. Z tego wynika więc, że nie są one autonomiczne w kwestii podjęcia decyzji o przekształceniu, jeżeli chcą zachować środki uzyskane z Tarczy Finansowej. Możliwość zachowania środków przy reorganizacji przedsiębiorstwa uzależniona jest bowiem od decyzji funduszu.
Podsumowując, wsparcia finansowego od PFR w przypadku zmiany formy prawnej działalności nie tracą te Małe i Średnie firmy, które kontynuują działalność oraz Duże firmy, które uzyskały zgodę funduszu na przekształcenie.
Autorem wpisu jest aplikant adwokacki Aleksandra Ługowska, Junior Associate w Kancelarii RKKW.
[1] Ustawa z dnia 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2020 poz. 2123).
