Już 14 marca 2024 r. wejdzie w życie kolejna część nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego uchwalonej 7 lipca 2023 r. O najważniejszych zmianach w KPC wynikających z ustawy nowelizującej informowaliśmy Państwa na łamach bloga jeszcze przed podpisaniem jej przez Prezydenta. Przypomnijmy, że wprowadza ona na stałe istotne zmiany w procedurze cywilnej, które w znacznej mierze stanowią kodeksowe potwierdzenie rozwiązań ukształtowanych w praktyce procesowej w okresie pandemii COVID-19, w tym, przede wszystkim, modyfikacje w zakresie:
POSIEDZENIA ZDALNE
Rozprawy zdalne zostały implementowane do polskiego systemu prawnego w marcu 2020 roku, w związku z wprowadzeniem stanu epidemii oraz, jego bezpośredniego następcy, stanu zagrożenia epidemicznego, na mocy ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. W początkowym zamyśle stanowiły one rozwiązanie przejściowe, mające obowiązywać maksymalnie rok od momentu odwołania tego z powyższych stanów, który trwał dłużej. Zatem zastosowanie tych przepisów, w zaistniałej sytuacji, tj. odwołania ich 1 lipca 2023 r., miało wygasnąć 1 lipca 2024 r. Dostrzegając istotny walor rozpraw zdalnych w usprawnieniu procesu cywilnego, ustawodawca zdecydował się umieścić wprost w KPC tę formę posiedzeń, uchylając przepisy o przeciwdziałaniu i zwalczaniu COVID-19.
Nowe przepisy wskazują, iż jeżeli wzgląd na charakter czynności, jaka ma zostać dokonana na posiedzeniu, nie stoi na przeszkodzie oraz przeprowadzenie posiedzenia zdalnego zagwarantuje pełną ochronę praw procesowych stron i prawidłowy tok postępowania, przewodniczący składu sędziowskiego w zarządzeniu, działając z urzędu lub na wniosek osoby biorącej udział w posiedzeniu, może zdecydować o przeprowadzeniu rozprawy zdalnej. Wniosek musi zawierać adres poczty elektronicznej oraz być złożony w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia albo wezwania na posiedzenie. W sytuacji przeprowadzania rozprawy w tej formie na sali sądowej koniecznie będzie musiał przebywać sąd oraz protokolant. Inni uczestnicy postępowania mogą, ale nie muszą skorzystać z przywileju, jakim jest uczestnictwo zdalne. Jednakże koniecznym jest wspomnienie, iż zarządzając przeprowadzenie posiedzenia zdalnego, przewodniczący może zastrzec, że określona osoba weźmie udział w nim udział przebywając poza budynkiem sądu prowadzącego postępowanie, tylko jeżeli będzie znajdować się w budynku innego sądu.
DOWODY NA ODLEGŁOŚĆ I ZDALNE PRZESŁUCHANIE ŚWIADKA
Nowelizacja poza dopuszczeniem możliwości odbywania posiedzeń zdalnych, dozwala także na przeprowadzanie w ich trakcie dowodów na odległość. Nie może jednak stać to w sprzeczności z charakterem dowodu. O przeprowadzenie dowodu może wnieść we wniosku strona w postępowaniu zdalnym.
Natomiast w razie otrzymania informacji o zamiarze przeprowadzenia zdalnego przesłuchania świadka w terminie 7 dni od tego faktu strona może wnieść sprzeciw. Jeśli okaże się on skuteczny, sąd wzywa świadka do stawienia się na sali sądowej.
DORĘCZENIA W PORTALU INFORMACYJNYM
Zgodnie ze zmianami w KPC wchodzącymi w życie 14 marca 2024 r. adwokaci i radcowie prawni będą mieli obowiązek posiadania konta w portalu informacyjnym sądu. Od tego dnia w razie niemożności doręczenia pism sądowych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, sąd doręcza je, wyłącznie poprzez umieszczenie ich treści w portalu informacyjnym w sposób umożliwiający uzyskanie przez odbiorcę dokumentu potwierdzającego doręczenie. Jednakże regulacja ta nie będzie miała zastosowania do pism, które podlegają doręczeniu wraz z odpisami pism procesowych stron lub innymi dokumentami niepochodzącymi od sądu, chyba że sąd dysponuje ich kopią utrwaloną w postaci elektronicznej. Pismo uznaje się za doręczone w chwili wskazanej w dokumencie potwierdzającym doręczenie, a w przypadku jego braku, po upływie 14 dni od dnia umieszczenia treści pisma w portalu informacyjnym. Jednocześnie ustawodawca dopuścił przeglądanie akt sprawy oraz udostępnianie stronom i uczestnikom postępowania odpisów, kopii lub wyciągów z tych akt za pośrednictwem portalu informacyjnego.
Pełna treść ustawy z 7 lipca 2023 r. dostępna jest pod tym linkiem.
