Na początku kwietnia 2024 r. na stronie UOKiK został opublikowany komunikat[1], w którym Urząd podsumował swoją działalność w 2023 r. Prezentacja działalności UOKiK została podzielona na dwa główne obszary: ochronę konkurencji, do której zalicza się praktyki ograniczające konkurencję, wykorzystywanie przewagi kontraktowej, kontrolę koncentracji, zatory płatnicze i pomoc publiczną oraz ochronę konsumentów, która dotyczy ochrony zbiorowych interesów konsumentów i niedozwolonych postanowień umownych.
Na wstępie komunikatu Prezes Urzędu podkreślił, że rok 2023 minął pod hasłem małej rewolucji konsumenckiej, związanej z wejściem w życie 1 stycznia 2023 r. pakietu zmian w prawie konsumenckim wynikających z implementacji do polskiego porządku prawnego m.in. tzw. Dyrektywy Omnibus.
Ochrona konkurencji
W 2023 r. Prezes UOKiK wszczął 35 postępowań dotyczących stosowania praktyk ograniczających konkurencję i wydał 9 decyzji dotyczących niedozwolonych porozumień. Wysokość wszystkich nałożonych kar tylko w jednej decyzji wyniosła ponad 37 mln zł, a suma wszystkich kar nałożonych na przedsiębiorców – ponad 45 mln zł.
Decyzja, w której Prezes Urzędu nałożył łącznie ponad 37 mln zł, w tym na 7 osób zarządzających, dotyczyła porozumienia ograniczającego konkurencję, które zawarła spółka Dahua Technology Poland wraz z dystrybutorami swoich produktów – sprzętu do elektronicznego monitoringu. Zawarcie porozumienia pozbawiło, zarówno konsumentów, jak i przedsiębiorców, możliwości zakupu sprzętu do elektronicznego monitoringu po cenach niższych, niż te które zostały odgórnie ustalone przez uczestników porozumienia.
Rok 2023 zakończył się także wydaniem 6 decyzji, kończących postępowania w sprawie praktyk dotyczących nieuczciwego wykorzystywania przewagi kontraktowej, wobec podmiotów działających na: rynku handlu detalicznego, produkcji cukru, przetwórstwa mleka oraz wieprzowiny.
Najwyższa kara, w wysokości ponad 87 mln zł, została nałożona na Auchan Polska za pobieranie od dostawców produktów rolnych i spożywczych opłaty za transport ich towarów z magazynów centralnych do sklepów sieci Auchan.
W 2023 roku Prezes UOKiK wydał także 310 zgód na koncentrację oraz wszczął 321 nowych postępowań, w których sprawdzał, czy planowane transakcje nie wpłyną na ograniczenie konkurencji.
Rok 2023 przyniósł także czterokrotnie wyższe kary (ponad 41 mln zł), niż rok poprzedzający, za nadmierne opóźnianie się ze spłacaniem świadczeń pieniężnych. Najwyższe kary za zatory płatnicze w 2023 r. wyniosły: 7,5 mln zł oraz 4,7 mln zł i zostały nałożone na przedsiębiorców z branży motoryzacyjnej (FCA Poland i Volkswagen Poznań).
Ochrona konsumentów
W 2023 r. Prezes UOKiK wszczął 74 postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów oraz dotyczących uznania postanowień wzorca umowy za niedozwolone, a także 209 postępowań wyjaśniających. Wydał 85 decyzji, w których nałożył łącznie ponad 422 mln zł sankcji pieniężnych na przedsiębiorców oraz blisko 2 mln zł kar na osoby zarządzające.
Najwyższa kara za naruszanie zbiorowych interesów konsumentów w 2023 r. została nałożona na Jeronimo Martins Polska, za wprowadzanie klientów w błąd podczas prowadzenia kampanii reklamowej, i wyniosła ponad 160 mln zł.
Kary w łącznej kwocie ponad 72 mln zł zostały także nałożone na spółkę AUTOCENTRUM AAA AUTO, wiodącego dealera samochodów używanych, która podawała nieprawdziwe informacje o cenie oferowanych pojazdów oraz stosowała klauzule abuzywne.
Ponadto, Prezes Urzędu nałożył 46,6 mln zł kary na CANAL+ Polska za nierzetelne oferowanie konsumentom zawarcia równoległych umów i 5,7 mln zł kary na Deutsche Bank Polska za jednostronną zmianę klauzul abuzywnych w umowach frankowych dot. kosztów wydawania zaświadczeń.
W komunikacie Urząd poinformował także o działaniach prowadzonych przy pomocy Inspekcji Handlowej, m.in. przeprowadzonych kontrolach w zakresie ogólnego bezpieczeństwa produktów, oceny zgodności wyrobów z wymaganiami oraz pozostałych kontrolach dotyczących produktów nieżywnościowych i usług (w tym obowiązków informacyjnych przedsiębiorców), ważnych zmianach w przepisach dotyczących ochrony konkurencji i konsumentów oraz prowadzonych działaniach edukacyjnych.
***
Autorką wpisu jest radca prawny Marta Dobosz, Senior Associate w Kancelarii RKKW.
W przypadku pytań związanych z ochroną konkurencji i konsumentów zachęcamy do kontaktu z naszymi specjalistami z działu Prawa ochrony konkurencji – r.pr. Martą Dobosz, Senior Associate w Kancelarii RKKW oraz adw. dr. Jarosławem Szewczykiem, Partnerem w Kancelarii RKKW.
[1] https://uokik.gov.pl/dzialalnosc-uokik-w-2023-roku.
