Rewolucyjne zmiany w zakresie odpowiedzialności podatkowej pełnomocników

W dniu 1 stycznia 2017 r. weszła w życie ustawa z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja wprowadza szereg nowości (także w zakresie funkcjonowania funduszy inwestycyjnych zamkniętych, o czym pisaliśmy już na blogu), w tym rewolucyjne zmiany w zakresie odpowiedzialności pełnomocników za zaległości podatkowe swoich klientów, będących podatnikami VAT.

W świetle aktualnych regulacji prawnych, pełnomocnik dokonujący rejestracji nowopowstałego podatnika odpowiada solidarnie wraz z tym podatnikiem za zaległości podatkowe powstałe w okresie 6 miesięcy od dnia zarejestrowania podatnika VAT czynnego. Warto odnotować, że analizowana odpowiedzialność jest niezwykle surowa, ponieważ jej górna granica opiewa na kwotę 500.000 zł. Według Wiceministra Finansów takie rozwiązanie pozwoli w przyszłości na zredukowanie ilości rejestracji tzw. słupów przez pełnomocników. Ponadto, znowelizowana ustawa VAT przewiduje tylko jeden wyjątek wyłączający solidarną odpowiedzialność pełnomocnika. Przywołane odstępstwo znajdzie zastosowanie w sytuacji, gdy powstanie zaległości podatkowych nie wiązało się z uczestnictwem podatnika w nierzetelnym rozliczeniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej.

Analogiczne unormowania dotyczące zasad i warunków solidarnej odpowiedzialności pełnomocników zostały zawarte także w Ordynacji podatkowej.

W odniesieniu do nowelizacji zauważa się, że tak restrykcyjne uregulowanie odpowiedzialności prawnej pełnomocników może spowodować utrudnienia w dostępie przedsiębiorców do profesjonalnej obsługi prawnej w zakresie czynności rejestracyjnych. Pełnomocnicy w obawie przed ewentualną karą finansową mogą bowiem odmawiać dokonywania stosownych czynności rejestracyjnych. Proces rejestracyjny składa się z szeregu czynności o charakterze incydentalnym, niezwiązanych ze stałą obsługą prawną przedsiębiorcy – tym samym pełnomocnicy nie mają w rzeczywistości żadnego wpływu na powstanie ewentualnych zaległości podatkowych.

Mając jednak na względzie cel ustawodawcy, sprowadzający się do ograniczenia liczby nadużyć podatkowych, racjonalna ocena skutków regulacji (przede wszystkim tych pozytywnych) będzie możliwa dopiero po pewnym czasie, od momentu wejścia w życie nowelizacji.