Kilka tygodni temu w życie weszła nowelizacja Kodeksu cywilnego[1] wprowadzająca istotne zmiany w przepisach prawa spadkowego. Zmiany te zostaną omówione w niniejszym wpisie.
Zawężenie trzeciej grupy spadkowej
Zmianie uległ katalog osób dziedziczących w ramach tzw. trzeciej grupy spadkowej. Zgodnie ze znowelizowanym art. 934 KC w przypadku gdy którekolwiek z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom (a nie tak jak dotychczas wszystkim jego zstępnym). Jeżeli natomiast dziecko któregokolwiek z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, zgodnie z nowym brzmieniem przepisu, udział spadkowy przypada jego dzieciom (do tej pory zstępnym). W przypadku braku dzieci i wnuków tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych.
W przypadku braku wyżej wskazanych osób spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy (art. 935 KC).
Nowa przesłanka do uznania za niegodnego dziedziczenia
Przesłanki umożliwiające sądowi uznanie spadkobiercy za niegodnego zostały rozszerzone o dwa przypadki – sytuacje, w których:
- spadkobierca uchylał się od wykonywania wobec spadkodawcy obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową;
- spadkobierca uporczywie uchylał się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą, w szczególności wynikającego z władzy rodzicielskiej, opieki, sprawowania funkcji rodzica zastępczego, małżeńskiego obowiązku wzajemnej pomocy albo obowiązku wzajemnego szacunku i wspierania się rodzica i dziecka.
Możliwość zawieszenia terminu na przyjęcie lub odrzucenie spadku
Nowelizacja wprowadziła ponadto zasadę, zgodnie z którą do zachowania sześciomiesięcznego terminu na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku wystarcza złożenie przed jego upływem wniosku do sądu o odebranie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Jeżeli natomiast złożenie oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku wymaga zezwolenia sądu, to bieg terminu do złożenia takiego oświadczenia ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania sądowego w tym przedmiocie.
***
Autorami wpisu są radca prawny Krzysztof Wróbel, Senior Partner w Kancelarii RKKW oraz aplikantka adwokacka Anna Urbaniak, Junior Associate w Kancelarii RKKW.
[1] Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy — Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1615)
