Sejm przyjął kolejne istotne zmiany w kodeksie postępowania cywilnego. Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, czeka już jedynie na podpis Prezydenta. Zasadniczym celem nowelizacji jest wprowadzenie na stałe regulacji dotyczących informatyzacji sądownictwa i możliwości zdalnego sprawowania wymiaru sprawiedliwości przyjętych w okresie pandemii COVID-19.
Poniżej najważniejsze zmiany w procedurze cywilnej, które ta nowelizacja przynosi.
1. Wprowadzenie na stałe do KPC możliwości przeprowadzania rozpraw zdalnych za pośrednictwem środków informatycznych pozwalających na komunikowanie się na odległość.
Przewodniczący może zarządzić posiedzenie zdalne wyłącznie, jeśli charakter czynności, które mają być dokonane na posiedzeniu, nie wyklucza jego przeprowadzenia oraz pod warunkiem, iż możliwe będzie zagwarantowanie pełnej ochrony praw procesowych stron i prawidłowy tok postępowania. W takiej sytuacji na sali sądowej muszą przebywać jedynie sąd i protokolant, pozostałe osoby uczestniczące w posiedzeniu takiej konieczności spełniać nie muszą. Jest zatem zasadą, że strona może stawić się na sali rozpraw, ale jej zdalny udział jest przywilejem.
2. Wprowadzenie na stałe możliwości doręczania pism sądowych pełnomocnikom
z wykorzystaniem portalu informacyjnego.
Pisma doręcza się wyłącznie poprzez umieszczenie ich treści w portalu informacyjnym, z wyjątkiem tych, które podlegają doręczeniu wraz z odpisami pism procesowych stron lub innymi dokumentami niepochodzącymi od sądu, chyba że sąd posiada ich utrwaloną kopię elektroniczną.
3. Wprowadzenie obowiązku posiadania przez adwokatów, radców prawnych i rzeczników patentowych oraz biegłych sądowych konta w portalu informacyjnym.
Zmiana ta jest bezpośrednim wynikiem ww. konieczności doręczania pism sądowych jedynie
w formie elektronicznej.
4. Ustanowienie zasady rozpoznawania spraw w składzie jednego sędziego przed sądami II instancji.
Od tej reguły istnieje jednak wyjątek w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia przekracza milion złotych. W świetle nowelizacji KPC prezes sądu ma możliwość zarządzenia rozpoznania sprawy w składzie trzech sędziów, a więc na wzór regulacji sprzed stanu epidemii, jeżeli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy.
5. Umożliwienie mediatorowi przeprowadzenia posiedzenia mediacyjnego przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających jego przeprowadzenie na odległość, jeżeli strony wyrażą na to zgodę.
Ustawa nowelizująca, poza nielicznymi wyjątkami, wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Pełen przebieg prac nad ustawą znajduje się tutaj. Treść nowelizacji dostępna jest natomiast pod tym linkiem.
***
Autorem wpisu jest Jan Karwan z Kancelarii RKKW.
